AUTODNA: Co powinieneś wiedzieć o normie emisji spalin EURO 4?

Od kiedy funkcjonuje norma EURO 4?

Norma EURO 4 opracowana i zatwierdzona została z początkiem 2005 roku, dotyczyła natomiast samochodów produkowanych od 2006 r. Inaczej mówiąc – jeżeli pierwsza rejestracja pojazdu miała miejsce po 1 stycznia 2006, musiał on już być dostosowany do spełniania normy EURO 4.

Czwarta odsłona ustaleń dotyczących limitów emisji spalin oraz standardów emisji cząstek stałych obowiązywała de facto przez pięć lat. Co prawda już we wrześniu 2009 roku zatwierdzono nowe normy – określane później jako Euro 5a – ale zaczęły one obowiązywać dopiero od stycznia 2011. Do tego czasu nowo rejestrowane pojazdy musiały być zgodne z normą EURO 4.

• EURO 3 – 01.2001—12.2005
• EURO 4 – 01.2006—12.2010
• EURO 5 – 01.2011—08.2015

Jaka jest dopuszczalna wartość emisji spalin dla tej normy?

Limity emisji spalin zgodne z normą EURO reguluje dyrektywa 98/69/WE i 2002/80/WE w przypadku wszystkich samochodów osobowych, natomiast kwestie dotyczące motocykli i innych pojazdów dwukołowych (np. motorowery) oraz trzykołowych doprecyzowuje rozporządzenie nr 168/2013.

Warto zauważyć, że w okresie obowiązywania normy EURO4 dla samochodów osobowych, pojazdy dwu- i trójkołowe obowiązywała norma emisji Euro III. W ich przypadku regulacje EURO IV wprowadzone zostały dopiero w 2017 r., natomiast stosowane niekiedy oznaczanie jednych cyframi arabskimi, a drugich rzymskimi ma ułatwić ich rozróżnianie.

Dopuszczalne normy emisji spalin dla samochodów z silnikiem benzynowym

• CO: 1 g/km
• HC: 0,1 g/km
• NOx: 0,08 g/km

Wprowadzenie normy EURO 4 przyniosło dość istotne zmiany dla producentów, którzy zostali zmuszeni do ograniczenia o połowę emisji we wszystkich badanych dotąd zakresach. Istotnie obniżono dopuszczalne normy emisji tlenku węgla, węglowodorów oraz tlenków azotu.

Co istotne, w przypadku pojazdów z silnikiem benzynowym nie zdecydowano się jeszcze na ustalenie standardów emisji cząstek stałych. Te badano dopiero począwszy od normy EURO 5, ale i to wyłącznie w przypadku silników z bezpośrednim wtryskiem paliwa (np. GDI, FSI i TFSI, JTS).

Dopuszczone przez normę EURO wartości dla samochodów z silnikiem wysokoprężnym (silnikiem diesla)

• CO: 0,5 g/km
• NOx: 0,25 g/km
• HC+NOx: 0,3 g/km
• PM: 0,025 g/km

Norma EURO 4 dla samochodów z silnikiem wysokoprężnym przyniosła niewielkie ograniczenia w zakresie emisji tlenku węgla (od 0,64 do 0,50 g/km), natomiast bardziej istotne, jeśli chodzi o tlenki azotu oraz cząstki stałe. W przypadku jednych i drugich dopuszczalna emisja została zmniejszona o połowę.

To właśnie ta ostatnia zmiana sprawiła, że w samochodach z silnikami wysokoprężnymi zaczął być montowany filtr cząstek stałych, tzw. DPF czy też FAP. Bez niego pojazd najczęściej nie spełniał norm, które już wtedy uchodziły za wyśrubowane. Wprowadzenie EURO 4 stało się też jednym z czynników, dla których silniki wykorzystujące układ Common Rail zyskały przewagę nad tymi opartymi na pompowtryskiwaczach. W przypadku tych ostatnich spełnienie nowych wymogów emisji spalin było nad wyraz trudne.

Norma emisji EURO IV dla pojazdów dwukołowych i trójkołowych

• CO: 1,14 g/km
• HC: 0,17 g/km
• NOx: 0,09 g/km

Motocykle – oraz każdy inny pojazd dwukołowy bądź trójkołowy – wymagania normy EURO IV muszą spełniać dopiero od 2017 r. W porównaniu do wcześniej obowiązujących, obniżono dopuszczalne limity emisji tlenku węgla i tlenków azotu, a także emisji wodorotlenków.

Norma EURO 4 a strefy czystego transportu

Strefy ekologicznego transportu (SCT) oraz powiązane z nimi naklejki ekologiczne to widok, do którego powinniśmy coraz bardziej się przyzwyczajać. Jak opisujemy szerzej w naszym artykule o tzw. zielonych strefach w Polsce, ich tworzenie w centrach miast stało się koniecznością ze względu na pogarszającą się jakość powietrza. Wyeliminowanie z ruchu pojazdów szczególnie mocno „trujących środowisko” to jeden z tych elementów, które mają doprowadzić do poprawy tego, czym oddychamy.

Oznacza to pewne utrudnienia dla nabywców starszych pojazdów. Jeżeli samochód nie będzie spełniał wymaganych w danym miejscu i czasie norm, wjazd nim do SCT będzie zakazany. W przypadku samochodów spełniających normę emisji spalin EURO 4 wjazd do stref czystego transportu możliwy będzie jeszcze do 2025 roku.

Wyższe opłaty dla pojazdów niespełniających norm

Ograniczenie ruchu to jedno z narzędzi w staraniach o poprawę jakości powietrza. Kolejną powinny być bardziej rygorystyczne kontrole stanu technicznego samochodów – m.in. weryfikowanie, czy nie został usunięty filtr cząstek stałych, zawór recyrkulacji spalin (EGR), katalizator. Należałoby znaleźć rozwiązanie, które definitywnie zakończyłoby proceder wycinania katalizatorów – czy to wskutek kradzieży czy na polecenie właściciela.

Idealnym rozwiązaniem byłoby, aby wszyscy kierowcy przesiedli się do pojazdów wyposażonych w silnik elektryczny – pod warunkiem jednak przeprowadzenia transformacji energetycznej. Tak aby prąd niezbędny do zasilania tzw. elektryków czy hybryd pochodził ze źródeł odnawialnych. Nie zaś, jak ma to miejsce do tej pory, w większości ze spalania paliw kopalnych.

W jakich pojazdach stosowana jest norma EURO 4?

Obowiązujące na terenie Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego normy emisji spalin dotyczą większości pojazdów. Chodzi m.in. o pojazdy takie jak:

• Samochody osobowe z silnikiem benzynowym
• Samochody osobowe z silnikiem diesla
• Motocykle (pojazdy dwukołowe) wyposażone w silnik benzynowy o pojemności co najmniej 150 cm3
• Autobusy
• Samochody ciężarowe
• Traktory i maszyny rolnicze

Normę EURO 4 spełniać muszą samochody rejestrowane po raz pierwszy od 1 stycznia 2006 roku (oraz motocykle rejestrowane od 2017 r.). Wszystkie pojazdy wyprodukowane po tym terminie musiały zawczasu przejść odpowiednie testy i wykazać zgodność z normą EURO – inaczej nie zostałyby dopuszczone do sprzedaży.

Starsze samochody spełniające EURO 4

To jednak, że dany samochód został wyprodukowany przed 2006 rokiem, nie oznacza automatycznie, że nie spełniał norm EURO 4. Tak było chociażby w przypadku Mitsubishi Carisma z silnikiem GDI, swoją drogą „prekursorem” nowoczesnych, produkowanych seryjnie silników z bezpośrednim wtryskiem.

W 2000 r. jednostki GDI zmodernizowano, tak aby spełniały wymogi EURO4, choć produkcję samego modelu zakończono w 2004 r., a więc na dwa lata przed tym, jak nowa norma emisji spalin weszła w życie. Bardziej ekologiczne GDI można rozpoznać po minimalnie obniżonej mocy (122 zamiast wcześniejszych 125 KM).

Przyszłość normy EURO 4

Znalezienie dogodnego kompromisu pomiędzy ograniczaniem zanieczyszczenia środowiska przez pojazdy z silnikiem benzynowym i silnikiem diesla a wygodą ich użytkowników nie jest wcale prostym zadaniem. Dlatego choć już od dłuższego czasu nowo produkowane samochody muszą spełniać bardziej rygorystyczną normę emisji spalin, to nie da się sprawić, by – ot tak – na drogach pozostały jedynie nowe i ekologiczne pojazdy. To proces – a procesy mają to do siebie, że muszą trwać.

Dlatego nawet w tzw. strefach czystego transportu samochody spełniające normę emisji spalin EURO 4 wciąż jeszcze będą mogły się poruszać – aż do 2025 roku. Potem jednak trzeba będzie się pogodzić z faktem, że ich czas w centrach miast minął. Wówczas albo zrezygnować z wjazdu do strefy, w której obowiązują ograniczenia, albo zdecydować się na nowszy samochód – najlepiej hybrydowy lub elektryczny.