Rada Unii Europejskiej przyjęła w poniedziałek rozporządzenie dotyczące nowych i zużytych baterii. Przepisy obejmą cały cykl ich życia – od produkcji po ponowne użycie i recykling. Dzięki tym regulacjom baterie mają stać się bardziej bezpieczne, ekologiczne i konkurencyjne.
Teresa Ribera, hiszpańska minister transformacji ekologicznej, powiedziała:
„Baterie odgrywają kluczową rolę w dekarbonizacji i przechodzeniu UE na bezemisyjne środki transportu. Jednocześnie w zużytych bateriach znajduje się wiele cennych zasobów. Musimy być w stanie ponownie wykorzystać te surowce krytyczne zamiast polegać na dostawach z państw trzecich. Nowe przepisy będą promować konkurencyjność europejskiego przemysłu i zapewnią, że nowe baterie będą ekologiczne i przyczynią się do zielonej transformacji.”
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE będzie miało zastosowanie do wszystkich baterii, w tym wszystkich zużytych baterii przenośnych, baterii przemysłowych, akumulatorów (do pojazdów elektrycznych i maszyn) oraz baterii stosowanych w tzw. lekkich środkach transportu, czyli e-rowerach, motorowerach czy hulajnogach.
Gospodarka o obiegu zamkniętym
Jak twierdzą przedstawiciele Rady UE, nowe przepisy, obejmujące cały cykl życia baterii, mają służyć promowaniu gospodarki o obiegu zamkniętym. Wskazują one zatem wymogi co do postępowania z zużytymi bateriami, w tym cele i obowiązki w zakresie ich zbiórki, cele w zakresie odzysku materiałów i obowiązki dotyczące rozszerzonej odpowiedzialności producenta.
Rozporządzenie określa obowiązujące producentów cele w zakresie zbierania zużytych baterii przenośnych (63 proc. do końca 2027 r. i 73 proc. do końca 2030 r.) i wprowadza specjalny cel dotyczący zbierania zużytych baterii z tzw. lekkich środków transportu (51 proc. do końca 2028 r. i 61 proc. do końca 2031 r.). Nowe przepisy ustalają również cel dotyczący odzyskiwania litu na poziomie 50 proc. do końca 2027 r. i 80 proc. do końca 2031 r. Wartości te będzie można zmienić za pomocą tzw. aktów delegowanych w zależności od postępów rynkowych i technologicznych oraz dostępności tego surowca.
Przewidziano także obowiązkowe minimalne poziomy zawartości materiałów z recyklingu w bateriach przemysłowych oraz akumulatorach pojazdów i maszyn. Wstępne docelowe poziomy wynoszą 16 proc. kobaltu, 85 proc. ołowiu, 6 proc. litu i 6 proc. niklu. Baterie będą musiały posiadać dokumentację poświadczającą zawartość materiałów z recyklingu. Do końca 2025 roku wydajność recyklingu ma wynieść 80 proc. dla baterii niklowo-kadmowych i 50 proc. dla innych zużytych baterii.
Zmniejszenie wpływu na środowisko i społeczeństwo
Nowe rozporządzenie ma na celu zmniejszenie wpływu na środowisko i społeczeństwo w ciągu całego cyklu życia baterii. Rozporządzenie wprowadza zatem restrykcyjne wymogi należytej staranności obowiązujące operatorów. Będą oni musieli sprawdzać źródło surowców stosowanych w bateriach, które wprowadzają na rynek. Obowiązek ten nie będzie dotyczyć małych i średnich przedsiębiorstw.
Co dalej?
Poniedziałkowe (10 lipca 2023 r.) głosowanie w Radzie UE kończy procedurę przyjmowania rozporządzenia. Zostanie ono teraz podpisane przez Radę i Parlament Europejski. Następnie ukaże się w Dzienniku Urzędowym UE, a jego przepisy wejdą w życie 20 dni później.
Kontekst
Celem rozporządzenia o bateriach jest utworzenie gospodarki o obiegu zamkniętym dla sektora baterii – przepisami objęto wszystkie etapy cyklu życia baterii, od ich projektowania po przetwarzanie odpadów. Inicjatywa ta jest niezwykle istotna, zwłaszcza ze względu na ogromny rozwój elektromobilności. Oczekuje się, że do 2030 r. popyt na baterie wzrośnie ponad dziesięciokrotnie. Nowe rozporządzenie zastąpi obecną dyrektywę w sprawie baterii z 2006 r. i uzupełni istniejące przepisy, w szczególności w zakresie gospodarowania odpadami.
10 grudnia 2020 r. Komisja Europejska przedstawiła projekt rozporządzenia w sprawie baterii. 17 marca 2022 r. Rada przyjęła swoje podejście ogólne. Parlament Europejski przyjął swoje stanowisko negocjacyjne na posiedzeniu plenarnym 10 marca 2022 r. Po międzyinstytucjonalnych negocjacjach prezydencja Rady i negocjatorzy Parlamentu Europejskiego osiągnęli wstępne porozumienie. Parlament zatwierdził je na sesji plenarnej 14 czerwca 2023 r.
PJ
