„Brak przedłożenia drugiego kompletu kluczyków obciąża powoda, a przez to nie sposób odeprzeć rozumowania, że pomiędzy brakiem kompletu kluczyków a zdarzeniem jest związek, który przełożył się na powstanie szkody”.
Tak wskazał Sąd Apelacyjny w Warszawie z dnia 6 marca 2019 r. (VII AGa 706/18).
Stan faktyczny i ustalenia Sądu I instancji:
Stan faktyczny sprawy nie był skomplikowany. Pozwem powód domagał się zasądzenia od Towarzystwa Ubezpieczeniowego (dalej także jako: TU) kwoty 90.090 złotych wraz z odsetkami ustawowymi. W uzasadnieniu powód wskazał, że było stroną umowy ubezpieczenia OC/AC na podstawie polisy a suma ubezpieczenia wynosiła 90.090 złotych. Ubezpieczony pojazd został skradziony. W związku z czym powód wystąpił do pozwanego o wypłatę odszkodowania, jednakże pozwany odmówił, powołując się na niewypełnienie przez powoda obowiązków przewidzianych w umowie, a zobowiązujących stronę do przekazania ubezpieczycielowi wszystkich posiadanych do pojazdu kluczyków. W odpowiedzi na pozew TU ponieważ powód oświadczył we wniosku, iż posiada 2 kluczyki do skradzionego auta, a przy wniosku o wypłatę odszkodowania przekazał tylko 1 uznano zatem, że nie wypełnił powinności umownej, zatem nie przysługuje mu wypłata sumy pieniężnej od ubezpieczyciela.
Wyrokiem Sąd I instancji oddalił to powództwo przeciwko TU, wskazując w pierwszej kolejności na brzmienie przepisu art. 815 k.c. oraz OWU (ogólnych warunków umowy), gdzie zostało wyraźnie wskazane, że powód podpisując umowę ubezpieczenia zobowiązał się w § 8 OWU, że w przypadku kradzieży pojazdu, zgodnie z którymi wypłata odszkodowania następuje po wyrejestrowaniu pojazdu i po przeniesieniu na A. prawa własności pojazdu, wraz z umową Ubezpieczający powinien wydać posiadane przez siebie wszystkie oryginalne i dorabiane komplety kluczyków i sterowników służących do otwarcia lub uruchomienia pojazdu oraz wszystkie urządzenia służące do uruchomienia zamontowanych w pojeździe zabezpieczeń przeciw kradzieżowych w liczbie nie mniejszej niż podane we wniosku ubezpieczeniowym.
Powód tego nie zrobił – do akt szkodowych został przekazany tylko jeden kluczyk.
Powód złożył apelację od wyroku oddalającego powództwo.
Ustalenia Sądu II instancji:
Sąd II instancji nie podzielił ustaleń Powoda i wskazał, że jeżeli powód oświadczył o dwóch kluczykach oryginalnych ma obowiązek wyjaśnić, dlaczego nie może przekazać drugiego. Przesłanką, dla której ubezpieczyciel odmówił pokrycia szkody był wyłącznie fakt, że powód nie przekazał kluczyków w ilości deklarowanej we wniosku a tych zadeklarował dwa komplety. Co więcej, Pozwany ubezpieczyciel nie kwestionował zaistnienia wypadku ubezpieczeniowego przewidzianego w łączącej strony umowie ubezpieczenia, tj. kradzieży. Odmawiając wypłaty ubezpieczenia powołał się na wyłączenie jego odpowiedzialności na skutek naruszenia powinności informacyjnych przez powoda.
Co istotne, Sąd II instancji wskazał, że wprowadzanie postanowień ograniczających zakres ochrony ubezpieczeniowej oraz nakładających na ubezpieczającego obowiązków, których niedopełnienie uprawnia do odmowy wypłaty odszkodowania, tj. wyłączających odpowiedzialność, jest dopuszczalne.
Zdaniem Sądu II instancji – Jeżeli powód podał informację prawdziwą (dwa oryginalne komplety), winien przekazać taką ilość ubezpieczycielowi, albo wyjaśnić w jakich okolicznościach doszło do utraty jednego kompletu kluczyków.
Komentarz adwokata dr Łucji Kobroń-Gąsiorowskiej, NCKG Attorneys (adwokaci), Ekspert Polskiej Izby Motoryzacji
Stanowisko Sądu I i II instancji potwierdza nam jednolitą linię orzeczniczą w zakresie pełnego dopełniania obowiązków leżących po stronie osoby, która zawiera umowę ubezpieczenia z TU. Bardzo istotnym wnioskiem Sądu II instancji, który możemy potraktować jako swego rodzaju przestrogę jest to, że bez znaczenia jest czy osoba zawierająca umowę ubezpieczenia z TU wiedziała lub powinna wiedzieć, że zadeklarowanie, iż posiada dwie pary kluczyków a w rzeczywistości tak nie jest – nie wyłączy odpowiedzialności pozwanego ubezpieczyciela za kradzież pojazdu.
Do przesłanek wyłączających odpowiedzialność TU należy: nienależyte zabezpieczenie kluczyków lub sterowników służących do otwarcia lub uruchomienia pojazdu poprzez pozostawienie lub przechowywanie ich w miejscu, w którym mają do nich dostęp osoby nieupoważnione przez ubezpieczonego do korzystania z pojazdu i zaginięcia wymienionych przedmiotów. Przesłanką jest także pozostawienie kluczyków lub sterowników w pojeździe (§ 3 ust. 1 pkt 3 OWU).
Sąd II instancji wskazuje, że pomiędzy brakiem drugiego kompletu kluczyków a zdarzeniem jest związek, który przełożył się na powstanie szkody a tym samym na odmowę wypłaty odszkodowania.
WAŻNE: W przypadku kradzieży samochodu naruszenie powinności informacyjnej – osoby zawierającej umowę ubezpieczenia samochodu pozostawało w związku przyczynowym z powstałą szkodą (tj. kradzieżą), co zwalnia TU z odpowiedzialności odszkodowawczej z tytułu zawartej umowy autocasco.
Powinność dbania o kluczyki (oryginalne, dorabiane) wpływa na zakres odpowiedzialności TU.
