Raport ITS: Polityka prewencyjna wobec nietrzeźwych kierowców w Polsce w latach 2006-2013

W środę (4 lutego) w siedzibie Polskiej Agencji Prasowej w Warszawie odbyło się spotkanie prasowe poświęcone wnioskom ujętym w raporcie opracowanym przez Instytut Transportu Samochodowego „Polityka prewencyjna wobec nietrzeźwych kierowców w Polsce w latach 2006-2013”.

Organizatorem spotkania była koalicja organizacji branżowych, której celem jest walka z problemem nietrzeźwych kierowców i krzewienie świadomości w społeczeństwie zarówno w obszarze skutków nadużywania alkoholu i sposobu jego działania ale również bezpieczeństwa wśród wszystkich użytkowników dróg: pieszych, rowerzystów, motocyklistów i kierowców samochodów.

W skład koalicji wchodzą: Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Drogowego, Związek Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego – Browary Polskie, Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji, Polski Związek Przemysłu Motoryzacyjnego, Stowarzyszenie Polska Wódka, Polska Organizacja Przemysłu i Handlu Naftowego, Polska Izba Motoryzacji, Związek Pracodawców Motoryzacji i Artykułów Przemysłowych.
W spotkaniu, poprowadzonym przez Justynę Golonko, dziennikarkę Polskiego Radia PR1. wzięli udział tacy eksperci jak:
– Marcin Ślęzak, Dyrektor Instytutu Transportu Samochodowego,
– Ilona Buttler, Instytut Transportu Samochodowego,
– Podinsp. Artur Zawadzki, Biuro Prewencji i Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji,
– Mariusz Wasiak, Biuro Prewencji i Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji,
– Andrzej Markowski, psycholog ruchu drogowego,
– Andrzej Grzegorczyk, Wiceprezes Zarządu Partnerstwa dla Bezpieczeństwa Drogowego
Coraz mniej nietrzeźwych kierowców na polskich drogach

Taki wniosek płynie z kompleksowego raportu ITS dotyczącego obecności alkoholu w ruchu drogowym. Dane Komendy Głównej Policji wskazują na postępujący spadek liczby nietrzeźwych kierowców oraz wypadków przez nich spowodowanych. Przyczyn tego pozytywnego trendu należy szukać w podjętych na przestrzeni ostatnich lat działaniach prewencyjnych, których oceny podjęli się eksperci Instytutu Transportu Samochodowego. Wynikiem ich pracy jest opublikowany właśnie raport „Polityka prewencyjna wobec nietrzeźwych kierowców w Polsce w latach 2006-2013”. Nagłośnienie wniosków ujętych w raporcie wspiera szeroka koalicja firm i instytucji zaangażowanych w walkę z problemem nietrzeźwych kierowców.

W świadomości społecznej prowadzenie pojazdów przez nietrzeźwych kierujących stanowi jedną z głównych przyczyn wypadków. Takie opinie są podtrzymywane poprzez podawane do publicznej wiadomości informacje o tragicznych konsekwencjach wypadków z udziałem kierujących pod wpływem alkoholu. Tymczasem dane Policji jednoznacznie wskazują na malejące zagrożenie ze strony kierowców decydujących się na jazdę po spożyciu alkoholu. Potwierdzeniem tego trendu są statystyki – nietrzeźwi kierowcy stanowią obecnie około 1% wszystkich kierujących, a spowodowane przez nich wypadki około 8% wszystkich wypadków samochodowych.

Szukając przyczyn poprawy bezpieczeństwa drogowego

Jakkolwiek poziom rozpowszechnienia alkoholu wśród kierowców w naszym kraju jest daleki
od alarmującego, niewątpliwie wiele jest jeszcze do zrobienia w obszarze bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Aby wesprzeć pozytywny trend malejącej liczby nietrzeźwych kierujących, niezbędne jest dokonanie oceny działań prewencyjnych podjętych w tym obszarze na przestrzeni ostatnich lat.

Autorzy raportu „Polityka prewencyjna wobec nietrzeźwych kierowców w Polsce w latach 2006-2013”, będący ekspertami w dziedzinie bezpieczeństwa ruchu drogowego w Instytucie Transportu Samochodowego, do walki z nietrzeźwością za kierownicą podeszli w kompleksowy sposób. Opublikowane właśnie przez ITS opracowanie dostarcza przekrojowej informacji na temat prewencji, na którą składa się legislacja, nadzór nad przestrzeganiem prawa, edukacja przyszłych kierowców, a także realizowane od wielu lat kampanie społeczne. Analiza wszystkich obszarów decydujących o bezpieczeństwie drogowym, daje pełne spojrzenie na krajową politykę prewencyjną, jej mocne i słabe strony.

Wnioski na przyszłość

Dobrym punktem wyjścia do dyskusji nad rekomendacjami dla dalszych inicjatyw mających na celu podtrzymanie pozytywnych zmian, jakie na przestrzeni ostatnich lat zaszły w Polsce w obszarze bezpieczeństwa drogowego, jest przeanalizowanie krajowej polityki prewencyjnej wobec nietrzeźwych kierowców. Opracowany w tym celu przez ITS raport, dostarcza wielu wniosków, z czego do kluczowych należy zaliczyć:

• Spadek liczby wypadków drogowych i ich konsekwencji jest w większym stopniu efektem działania pojedynczych instytucji niż wynikiem wdrożenia skoordynowanej polityki prewencyjnej;
• W ciągu ostatnich lat nastąpił zdecydowany wzrost aktywności policji w obszarze kontrolowania trzeźwości – liczba policyjnych kontroli wzrosła niemal trzykrotnie;
• Administracyjny i karny system rozliczania nietrzeźwych sprawców wykroczeń i przestępstw związanych z prowadzeniem pojazdów w stanie nietrzeźwym ma niewielki wpływ na kształtowanie postaw i zachowań kierowców;
• Zasadne jest zmniejszenie liberalizmu w traktowaniu nietrzeźwych kierowców przez instytucje państwowe, w tym zwłaszcza przez sądy;
• Wskazane jest przygotowanie młodych ludzi do uczestnictwa w ruchu drogowym już na poziomie szkolnym i uwzględnienie w programach edukacyjnych związanych z BRD treści dotyczących zagrożeń , które wynikają z prowadzenia pojazdów pod wpływem alkoholu;
• Opracowania wymaga program monitorowania zmian zachodzących w populacji, w tym uwarunkowań rejestrowanych społecznych postaw i zachowań;
• O ile udało się ograniczyć uczestnictwo w ruchu drogowym osób pijących alkohol okazjonalnie, o tyle wciąż nie ma skutecznych rozwiązań przewidzianych dla osób uzależnionych od alkoholu oraz recydywistów (osób po raz kolejny sądzonych za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości).
Z uwagi na wartość merytoryczną raportu oraz jego kompleksowość, którą potwierdzają wymienione powyżej kwestie, istotne jest, aby ujęte w nim wnioski stanowiły punkt wyjścia w opracowywaniu rekomendacji dla dalszej polityki prewencyjnej wobec nietrzeźwych kierowców. Wobec tego, koalicja firm i instytucji, od ponad roku prowadząca działania wymierzone na ograniczenie problemu nietrzeźwych kierowców, za cel obrała nagłośnienie raportu i zapoznanie z nim zarówno środowiska rządowego jak i opinii publicznej.

Swojego poparcia dla idei jak najszerszej promocji raportu wyraziły podmioty takie jak: Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Drogowego, Polska Organizacja Przemysłu i Handlu Naftowego, Polska Izba Motoryzacji, Polski Związek Przemysłu Motoryzacyjnego, Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji, Związek Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego – Browary Polskie, Stowarzyszenie Polska Wódka, Związek Pracodawców Motoryzacji i Artykułów Przemysłowych.

Wspólnie na rzecz bezpieczeństwa

Jak wskazują autorzy raportu, kampanie edukacyjne ukierunkowane na ograniczenie liczby nietrzeźwych kierowców stanowią znaczny procent krajowych programów społecznych. Waga, jaką do kwestii bezpieczeństwa drogowego przykłada się w polskiej debacie publicznej, widoczna jest jednak nie tylko w bogatym dorobku, na który składają się zrealizowane kampanie, ale również w liczbie podmiotów biorących w nich udział. To właśnie w wyniku wieloletniego współdziałania wielu podmiotów (rządowych, komercyjnych oraz NGO’s) udało się ukształtować w świadomości Polaków negatywny obraz związku „alkohol – ruch drogowy”.

Przykładem kampanii realizowanej przez szeroką koalicję instytucji jest ogólnopolska inicjatywa „Nigdy nie jeżdżę po alkoholu”, dzięki której w ciągu zaledwie sześciu miesięcy ponad milion kierowców stało się ambasadorami odpowiedzialnej postawy na drodze – trzeźwej jazdy. Program, zainicjowany przez Związek Pracodawców – Browary Polskie i realizowany we współpracy z KGP, zdobył poparcie ponad 50 podmiotów – instytucji państwowych, organizacji biznesowych i pozarządowych, potwierdzając efektywność współpracy opartej na partnerstwie publiczno-prywatnym.

Skrót raportu: Raport ITS

Źródło: Instytut Transportu Samochodowego