Unia Europejska stoi przed strategicznym wyzwaniem: jak zrównoważyć ochronę swojego sektora motoryzacyjnego i otwartość na chińskie inwestycje? W debacie „EV tariffs and the EU automotive market. The EU responses and next steps” eksperci i przedstawiciele branży analizowali skutki ceł na chińskie pojazdy elektryczne, wpływ globalnej konkurencji oraz przyszłość europejskiego przemysłu motoryzacyjnego w kontekście dekarbonizacji i innowacji.
Zorganizowana 24 lutego 2025 roku w Warszawie międzynarodowa debata zgromadziła czołowych ekspertów oraz przedstawicieli przemysłu motoryzacyjnego, instytucji finansowych i think tanków. Dyskusję moderował dr Konrad Popławski (Ośrodek Studiów Wschodnich), a otworzyli ją Mateusz Szczurek (Bank Gospodarstwa Krajowego) i Aleksander Rajch (PSNM). W panelu udział wzięli m.in. Pascal Lamy (Jacques Delors Institute), François Godement (Institut Montaigne), Francesco Naso (Motus-E Italy), Marcin Lipka (Bank Gospodarstwa Krajowego), Łukasz Maliczenko (Electromobility Poland) i Jean André Barbosa (Renault Group). Debatę podsumowali Bogdan Zawadewicz (Bank Gospodarstwa Krajowego) oraz Jakub Jakóbowski (Ośrodek Studiów Wschodnich).
Chińska ekspansja a rynek UE
Jednym z głównych tematów była rosnąca obecność chińskich producentów na europejskim rynku samochodów elektrycznych. W 2024 roku sprzedano w Europie 2 miliony pojazdów elektrycznych, w czym coraz większy udział miały marki chińskie. Niemcy, dotychczasowy lider elektromobilności, ustępują pola konkurencji z Azji. Polska, mimo stopniowego rozwoju rynku pojazdów elektrycznych, nadal boryka się z ograniczoną dostępnością modeli i wyzwaniami infrastrukturalnymi. Chiny, dzięki ogromnym inwestycjom w technologię baterii i skalę produkcji, oferują pojazdy w konkurencyjnych cenach, co stawia europejskich producentów w trudnej sytuacji.
Strategia UE wobec wyzwań globalnych
Eksperci podkreślili konieczność strategicznej restrukturyzacji polityki Unii Europejskiej. Z jednej strony jest potrzeba dekarbonizacji i wsparcia innowacji, z drugiej – zagrożenie dla konkurencyjności europejskiego przemysłu. Kluczowe działania to:
* Lepsza koordynacja regulacji wewnątrz UE,
* Opracowanie spójnej polityki handlowej wobec Chin,
* Stworzenie stabilnych mechanizmów wsparcia dla europejskich producentów,
* Rozwój produkcji własnych baterii oraz surowców krytycznych,
* Dalsza ekspansja infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych.
Cła wyrównawcze – rozwiązanie czy problem?
Decyzja Komisji Europejskiej o nałożeniu ceł na chińskie pojazdy elektryczne wywołała szeroką dyskusję. Uczestnicy debaty zwrócili uwagę, że reakcja Chin była mniej agresywna, niż się spodziewano. Niemniej konieczne jest przeprowadzenie dokładnej analizy skutków taryf zarówno dla producentów europejskich, jak i dla konsumentów. Niektórzy eksperci podkreślali, że cła mogą jedynie tymczasowo spowolnić ekspansję chińskich firm, ale nie rozwiązują strukturalnych problemów europejskiego rynku. Inni wskazywali, że taryfy mogą skłonić Chiny do podjęcia działań odwetowych, np. w postaci ograniczeń eksportu kluczowych komponentów dla europejskiego przemysłu.
Perspektywy dla Europy Środkowo-Wschodniej
Paneliści wskazali na potrzebę wzmacniania kompetencji technologicznych regionu, zwłaszcza poprzez rozwój własnych innowacji oraz współpracę międzynarodową. Kluczowe znaczenie ma także rozwój infrastruktury ładowania oraz ekosystemu cyfrowej mobilności. Polska i inne kraje Europy Środkowo-Wschodniej mogą stać się kluczowymi hubami produkcyjnymi dla europejskiego przemysłu motoryzacyjnego, pod warunkiem odpowiedniego wsparcia politycznego i inwestycyjnego.
Podsumowanie i dalsze kroki
Eksperci zgodzili się, że UE stoi przed fundamentalnym wyborem: czy bardziej chronić swój rynek, czy otworzyć się na globalną konkurencję? Wśród rekomendacji znalazły się: większa elastyczność regulacji, stymulowanie inwestycji w badania i rozwój, a także bardziej strategiczne podejście do relacji z Chinami.
Podkreślono również znaczenie silniejszej współpracy między państwami członkowskimi oraz stworzenia bardziej sprzyjających warunków dla innowacji i lokalnej produkcji. Przyszłość europejskiego przemysłu motoryzacyjnego zależy od umiejętnego połączenia polityki gospodarczej, technologicznej i klimatycznej oraz od odpowiedniego dostosowania do dynamicznych zmian na globalnym rynku.
